Het Community of Practice-programma voor AI bij logistieke mkb-bedrijven heeft in korte tijd dertig toepassingen opgeleverd. Mede-initiatiefnemer Sebastian Piest van de Universiteit Twente en een aantal deelnemende mkb-bedrijven, vertelden hierover tijdens het DAC-café in Arnhem. “Het is leuk om met studenten aan nieuwe oplossingen voor jouw bedrijf te werken. Ik kan het iedereen aanraden.”
Transportbedrijf Nijhof Wassink heeft een AI-tool ontwikkeld die berekent wanneer en waar chauffeurs het meest efficiënt hun vrachtauto kunnen tanken. Door de betrokken studenten is berekend dat het bedrijf hiermee potentieel een besparing van een miljoen euro kan realiseren. Bij VOS Logistics is een AI-toepassing geïntroduceerd die marktplaatsen doorzoekt naar transportopdrachten die aansluiten bij de reeds geplande ritten van het bedrijf. Hierdoor kan het bedrijf zijn reguliere ritten blijven uitvoeren en tegelijkertijd de capaciteit van de vloot optimaal benutten. XT e-motion bedacht een AI-tool waarmee je op basis van een foto van een gestapelde pallet kunt uitrekenen hoeveel folie je nodig hebt en hoe je deze het best kunt wikkelen. Hierdoor heb je significant minder folie nodig en worden onveilig situaties als gevolg van verkeerde sealen voorkomen.
Zelf AI-tools ontwikkelen
Het is slechts een greep uit de voorbeelden die tijdens het DAC-café* op de Hogeschool van Arnhem Nijmegen werden gepresenteerd. De bijeenkomst stond in het teken van de AI-community of practice en de mogelijkheden van AI voor logistieke mkb-bedrijven. De community of practice is een leer- en innovatieprogramma waar mkb'ers zich bij kunnen aansluiten om samen met experts en studenten AI-tools te ontwikkelen. Sebastian Piest van de Universiteit Twente was hiervoor de initiatiefnemer, samen met Bas Groot van Breda University of Applied Sciences (BUAS) en Marcel Wouterse van Deltago. In een volle collegezaal op de HAN in Arnhem vertelde Piest wat het programma inhoudt en welke resultaten zijn behaald.
Van idee tot werkende AI-oplossing
“Wat kun je met AI in de logistiek? Hoe pak je zoiets aan als mkb-bedrijf? Met die vragen zijn we in 2019 voor het eerst met dit programma gestart”, zegt Piest. In dit programma volgen deelnemers in vier uitgebreide workshops de stappen om tot een praktische AI-toepassing te komen. Dit omvat awareness, ideevorming, prototyping en continu verbeteren. Bedrijven worden in al deze fasen volop ondersteund en krijgen een toolbox van instrumenten tot hun beschikking. Zo is er bijvoorbeeld een canvas waarmee bedrijven hun doelen kunnen beschrijven en specifiek maken wie binnen het bedrijf met de AI-tool gaat werken. Hiermee kunnen experts gericht advies geven en onder andere de haalbaarheid van een project inschatten.
De community groeit
“Het mooie is dat bedrijven niet alleen leren, maar ook echt iets ontwikkelen”, vervolgt Piest. “Steeds meer AI-technologie is open source en dus voor iedereen beschikbaar. Denk bijvoorbeeld aan het Chinese Deepseek dat laatst in het nieuws was. Dit vraagt om specifieke kennis, maar hiervoor kunnen studenten van de deelnemende hogescholen worden aangehaakt. Deze pool van studenten wordt trouwens steeds groter, want behalve BUAS hebben inmiddels ook de hogescholen HAN en Windesheim zich bij de community aangesloten. Het werkt kennelijk aanstekelijk want iedereen is enthousiast.”
Al dertig Artificial Intelligence-projecten
Het leer- en innovatieprogramma heeft tot nu toe al dertig AI-projecten opgeleverd, op allerlei deelgebieden van logistiek. Behalve de eerdergenoemde praktijkvoorbeelden, zijn er spinoff-bedrijfjes uit ontstaan zoals Chain Fill dat een tool biedt dat automatisch orderaanvragen voor transportbedrijven verwerkt. “Zulke tariefaanvragen komen in grote getalen en vaak per email binnen”, vertelt Chain Fill-oprichter Finn Loots, die ook een presentatie geeft in Arnhem. “Als je dagelijks driehonderd van dit soort mails moet beantwoorden, kost je dat enorm veel tijd. Met AI kunnen we automatisch reageren op e-mails en een voorstel doen. Als de opdrachtgever hier akkoord mee gaat, kunnen we een transportorder genereren die met één druk op de knop in het TMS wordt ingelezen.”
Bedrijven zijn positief
Sinds de oprichting in 2021 wordt het AI-workshopprogramma nu voor de vierde keer gehouden. Een aantal van de deelnemende bedrijven is ook op het DAC-café aanwezig. “We hebben vandaag hier in Arnhem de tweede workshop gehad en ik vond het weer erg leerzaam”, stelt deelnemer Paul Naaijkens van MOL Logistics. “Het is daarnaast ook gewoon heel leuk om met een groep studenten aan nieuwe oplossingen te werken. Ik kan het iedereen aanraden.” ICT-manager Xander Holl van Emons Group sluit zich hier bij aan, en zegt: “Een positief effect is ook dat je out-of-the-box gaat denken. Je hebt van tevoren een specifiek idee over wat AI zou kunnen doen, maar al doende kom je tot allerlei nieuwe inzichten.”
Niet blindstaren op AI
Dit laatste blijkt ook uit de cijfers die Sebastian Piest over het programma laat zien. Ongeveer driekwart van de verbeterprojecten wordt uiteindelijk niet met AI maar met traditionele technologie opgelost. “De opwinding rondom AI maakt binnen bedrijven veel positieve energie los. Het is geweldig om te zien dat bedrijven er zo enthousiast over zijn en nadenken over wat ze er zoal mee kunnen. Vergeet echter niet dat AI ook gewoon supercomplex kan zijn en dat het niet de oplossing is voor alles. Staar je niet blind op AI. Bij veel projecten blijkt dat met de ‘ouderwetse’ operations research modellen of met Business Intelligence net zulke goede of zelfs betere resultaten worden bereikt. En dat is natuurlijk helemaal prima.”
DAC-café*
Het DAC is van oorsprong een leernetwerk gericht op Data Analyse Competenties waar bedrijven en studenten van de Hogeschool Arnhem Nijmegen met elkaar in contact worden gebracht. Later zijn ook de communities Kansen met Data van de Windesheim-hogeschool en het landelijke Logistiek Digitaal hierbij aangesloten. Tijdens de netwerkbijeenkomsten, die DAC-café’s worden genoemd, worden er projecten gepresenteerd en kennis uitgewisseld.