Kennisbank

Open Trip Model: Een digitaal woordenboek voor logistieke data

Geschreven door De Redactie | Jan 29, 2025 7:49:36 AM

Open Trip Model maakt uitwisselen logistieke data makkelijker en goedkoper

Om transport in goede banen te leiden moeten bedrijven veel data uitwisselen waarvoor vaak dure interfaces nodig zijn. De open IT standaard – het Open Trip Model (OTM) is hierin een doorbraak en kan voor mkb-bedrijven tot flinke kostenbesparingen leiden. Hoe werkt het en wat moet je concreet doen om er ook jouw business van te laten profiteren? In dit artikel helpen we je op weg.

Wat is het Open Trip Model (OTM)?

Het Open Trip Model is een soort woordenboek voor het benoemen van alle relevante gegevensvelden rondom het vervoeren van goederen. Wie is de vervoerder? Welk voertuig wordt gebruikt? Welke lading zit erin? Wie is de opdrachtgever? Waar komt de lading vandaan? Waar moet deze naartoe? Wat is de geplande aankomsttijd? Wat is de gerealiseerde aankomsttijd? Dit en nog veel meer leg je vast in een OTM-bericht. Omdat andere systemen precies weten in welk veld welke informatie staat, kunnen ze deze feilloos interpreteren en verwerken. OTM is bedoeld voor communicatie tussen systemen, niet voor communicatie tussen mensen. Het is toepasbaar in business-to-business (B2B), maar ook in business-to-government (B2G) en government-to-business (G2B). Voor het koppelen van bijvoorbeeld een TMS met een ritplanningspakket of een boordcomputer (FMS) is geen op maat gemaakte interface meer nodig, maar zal een standaard stekker volstaan. Aangifte bij het CBS hoeft niet meer via een webportal, maar is met één druk op de knop geregeld.

Wat zijn de voordelen van OTM?

Het grote voordeel van een gemeenschappelijke taal is dat data snel en foutloos van het ene systeem in het andere stromen. Je bespaart IT-kosten omdat je geen dure interfaces hoeft te laten maken en administratieve lasten door vermindering handmatige invoer en verwerking.  

Het rapporteren van CO2-uitstoot, het koppelen van boordcomputers aan je control tower, aangifte doen bij het CBS, het kan allemaal met één universele ‘stekkerdoos’. De data-uitwisseling met klanten, partners en de overheid wordt vele malen makkelijker. Er wordt in de transportsector nog veel met Excel-documenten, PDF’s en losse emails gewerkt, die vaak met de hand moeten worden overgetikt. Stel je voor wat een besparing het oplevert als dit automatisch gaat. Ook voor de communicatie met overheid is OTM  een uitkomst. Informatie over bijvoorbeeld milieuzones of wegwerkzaamheden importeer je naadloos in je planningspakket.

Voor wie is het protocol bedoeld?

Het Open Trip Model is ontstaan vanuit de transportsector zelf. Een grote supermarktketen zocht een protocol om met zijn vervoerders planningsdata, realtime statusinformatie en factuurinformatie uit te wisselen. Andere verladers en vervoerders bleken hier ook veel behoefte aan te hebben, niet alleen in de foodindustrie maar ook in de bouw, de agri en allerlei andere sectoren. Daarna werd OTM door ontwikkelaars van logistieke software als standaard omarmd waardoor veel van hun systemen vanuit de kern al OTM ready zijn. Op dit moment wordt OTM vooral in Nederland gebruikt - in het wegvervoer, de binnenvaart en het treintransport - maar vanuit de EU is er veel belangstelling om ook binnen de rest van Europa tot een standaard te komen. Gaat het Nederlandse OTM-protocol Europa veroveren? Het zou zo maar kunnen.

Wat kan OTM voor mijn bedrijf betekenen?

OTM kan vooral voor mkb-bedrijven een waardevolle investering zijn. Om te bepalen of dit voor jou het geval is, kun je jezelf de volgende vragen stellen:

  • Hoe wissel ik mijn transportgegevens momenteel uit? Gebruik je nog e-mails, Excel-bestanden en losse documenten? Dan zijn er ongetwijfeld grote efficiëntievoordelen te behalen.
  • Welke kosten maak ik voor interfaces? Breng in kaart hoeveel interfaces je gebruikt en wat die jaarlijks kosten. Denk ook aan toekomstige behoeften, zoals duurzaamheidsrapportages of nieuwe klantkoppelingen.
  • Wil ik afhankelijk blijven van mijn IT-leverancier? Met OTM houd je regie over je IT-infrastructuur en voorkom je dat je vastzit aan één specifieke leverancier.

OTM is niet alleen een oplossing om kosten te reduceren, maar biedt ook flexibiliteit en toekomstbestendigheid.   

Van wie is het Open Trip Model? 

Het OTM wordt sinds 2019 beheerd en actief doorontwikkeld door de Stichting Uniforme Transport Code (SUTC). Deze stichting is gelieerd aan twee ondernemers organisaties, evofenedex en TLN, die ervoor waken dat het protocol in lijn blijft met de voortschrijdende behoefte van verladers en vervoerders. Ook de Dutch Association of Logistics and Transport IT suppliers (Dalti), waarbij zo’n vijftig ICT-bedrijven zijn aangesloten, heeft zich aan het protocol geconformeerd. OTM is geen wettelijke verplichting maar het wordt vanuit de overheid wel zeer gestimuleerd en ook enthousiast toegepast. Overheidsinstanties als het CBS en Nationaal Dataportaal Wegverkeer werken ermee omdat het ook hen veel werk scheelt. Het gebruik van universele datastandaarden past bovendien perfect in het gedachtegoed van de Basis Data Infrastructuur*.

* Basis Data Infrastructuur (BDI): afsprakenstelsel waarmee partijen in het multimodale transport op een efficiënte, veilige en vertrouwde manier (federatief) data uitwisselen. BDI is een initiatief van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Hoe werkt het concreet? Hoe begin ik? 

Om OTM te kunnen gebruiken zijn er twee zaken waar je rekening mee moet houden. Je moet afspreken met de partij waarmee je data gaat delen (verzenden of ontvangen) dat je als communicatietaal OTM gaat gebruiken. Vervolgens moet je afspreken op welke manier je de data technisch uitwisselt. OTM is bij uitstek geschikt voor data delen via API's maar is niet noodzakelijk.

Als jouw bedrijf over een eigen IT-afdeling beschikt, zou je zo’n interface zelf kunnen bouwen, met behulp van de documentatie op de website van het SUTC. Een andere optie is dat je een IT-dienstverlener of je TMS-leverancier vraagt deze te ontwikkelen. Zeker als deze partij is aangesloten bij Dalti moet dat geen probleem zijn. Twijfel je nog of OTM iets voor jou is of door wie je dit zou moeten laten implementeren? Neem dan gerust even contact op met Logistiek Digitaal. Wij zijn opgericht om mkb-bedrijven te ondersteunen en onze adviseurs staan voor je klaar om je ook met OTM op weg te helpen.

Wat maakt OTM uniek? 

Het delen van transportgegevens is niet nieuw en er waren in het verleden diverse initiatieven om tot afspraken over dataformaten te komen. Deze waren altijd gericht op één fase van het transportproces, dus voor het uitwisselen van orders óf ritplanningsgegevens óf track & trace-informatie óf facturen. Wat OTM uniek maakt is dat het de héle levenscyclus van een transportorder omvat. Het beschrijft datavelden die én voor planning én voor executie én voor de financiële afhandeling kunnen worden ingezet. Hierdoor is het protocol breed toepasbaar en heeft het zelfs de potentie tot een internationale standaard uit te groeien.

Ben je benieuwd of OTM voor jouw bedrijf van toepassing is of wil je op andere vlakken de volgende stap zetten met digitalisering? Plan een gesprek voor gratis advies op maat in met een van onze adviseurs in! →